روند توزیع سرب و کادمیوم خودرویی در خاک حاشیه خیابان های شهری

راه ها به عنوان زیرساخت اصلی یک شهر و محیط زیست به عنوان زیرساخت اصلی موجودیت هر موجود زنده ای شناخته می شوند و این سیستم ها دارای اثرگذاری زیادی برهم هستند امروزه روند تخریب محیط توسط راه ها با افزایش تولید روزافزون خودروها و گسترش شبکه حمل و نقل به طور فزاینده ای افزایش یافته به طوری که در مجموع به عنوان اصلی ترین عامل آلوده سازی فضا و محیط شهری به حساب می ایند. به منظور مطالعه و بررسی میزان آلودگی خاک حاشیه خیابان های شهری به سرب و کادمیوم کل ناشی از خودروها و همچنین تعیین روند توزیع این عناصر در خاک حاشیه خیابان ها، کلان شهر اصفهان به عنوان مطالعه موردی انتخاب شد. نمونه برداری در دو سری سایت، سری اول از خاک چهار سایت تا فاصله 50 متری از خیابان و سری دوم از خاک آبراهه های محل کاشت درختان و درختچه های حاشیه 13 سایت انجام شد. در خیابان های سایت های نمونه برداری خاک، پارامترهای ترافیکی نیز شامل حجم ترافیکی کل، حجم ترافیک روزانه، حجم ترافیک کل به عرضی جهتی خیابان، حجم ترافیک کل به ظرفیت کل، سرعت و نسبت دیدگاهی با توجه به مدل تقاضای سفر در هر خیابان تعیین گردیدند.با تحلیل آماری داده های حاصل از نمونه برداری ها مشخص شد که تا فاصله 50 متری میانگین غلظت سرب و کادمیوم کل در خاک سطحی (0-5 سانتیمتر) بیش از عمقی (55-50 سانتیمتر) است. میانگین غلظت سرب هم در سطح و هم در عمق بیش از زمینه است و مقدار آن در اکثر نمونه ها بیش از حداکثر غلظت مجاز در خاک کشاورزی است. با مقایسه عوامل ترافیکی، عامل اصلی ترافیکی، عامل اصلی ترافیکی اثرگذار روی توزیع غلظت سرب و کادمیوم حجم ترافیک کل تعیین گردید. با روند آماری آزمون t مشاهده شد که دو متغیر فاصله و حجم ترافیک کل اثر معنی داری روی غلظت سرب و کادمیوم خاک سطحی دارند. با تحلیل رگرسیون داده ها مشاهده شد که غلظت سرب و کادمیوم با افزایش فاصله به طور لگاریتمی کاهش می یابد، لیکن غلظت سرب به صورت خطی و کادمیوم به صورت نمایی با افزایش حجم ترافیک کل افزایش می یابد. مدل های رگرسیونی پیشنهادی در این تحقیق را می توان با تقریب خوبی برای پیش بینی غلظت سرب و کادمیوم کل خاک سطحی حاشیه خیابان ها به صورت تابعی از متغیرهای فاصله و حجم ترافیک کل بکار برد آنالیز حساسیت مدل های پیش بینی شده نیز نشان داد که مدل ها نسبت به حجم ترافیک کل حساسیت بیشتری دارند. در پایان پیشنهادهای پژوهشی در زمینه اندرکنش راه و محیط که به بررسی و مطالعه در زمینه اثرات راه ها و ترافیک بر محیط زیست می پردازد برای تکمیل معرفی گردید.